De deur op een kier is een serie blogs over de mensen die ik in mijn werk als psycholoog tegen kom. Ik zet daarbij de deur van de spreekkamer op een kier, zodat je als het ware mee kan luisteren. Maar ook verwijst de titel naar de focus van deze serie blogs: het gaat om mensen die zich realiseren dat ze niet gelukkig zijn met hoe ze nu zijn en hoe ze nu leven, en dan met name op het gebied van liefde en relaties. Ze komen bij me, omdat ze daar iets aan willen veranderen. Daarmee zetten ze de deur op een kier voor nieuw relatiegeluk. In dit artikel gaat het over Thijmen en Andrea die samen in relatietherapie komen.
Andrea stuurde me een mail dat ze zo gauw mogelijk een afspraak wilde. Ze had al anderhalf jaar aangedrongen op relatietherapie, maar haar man wilde al die tijd niet. Ze had het boek ‘Is je relatie te redden’, dat ik een aantal jaar geleden heb geschreven, aan hem laten zien en dat sprak hem wel aan. Eindelijk was hij bereid tot een gesprek. En daarom moest het zo gauw mogelijk, voordat hij van gedachten zou veranderen. Dus maakten we een afspraak.
Wel via skype, om reistijd te besparen. Prima, ik skype graag. Al is het bij skype nog belangrijker dan in een persoonlijk gesprek, om elkaar uit te laten praten. En dat was wel even lastig bij Thijmen. Het is een verkoper van landbouwvoertuigen, echt iemand met een vlotte babbel. Representatief, zelfverzekerd en ook wel charmant. Andrea bleef in het begin wat op de achtergrond. Nou hou ik nogal van eenvoud, dus heb ik simpele regels. Zoals de regel dat bij relatietherapie beiden even veel spreektijd krijgen. Dat was bij die eerste sessie al een hele klus
Andrea had aangedrongen op een afspraak, omdat ze zich vaak eenzaam voelt, wat zelfs af en toe in paniek of angstaanvallen resulteert. Thijmen reist veel naar het buitenland en is dan – mede door het tijdsverschil – vaak niet bereikbaar. Dat levert haar veel stress op. Thijmen nam haar paniek hierover niet serieus volgens Andrea. Ze slikte (op recept van de huisarts) kalmeringstabletten, volgde yogales en deed een schildercursus. Dit alles hielp niet. Volgens Thijmen moest ze nodig in therapie. Volgens haar lag het aan de kille manier waarop Thijmen haar behandelde. Van mij wilden ze graag weten, wie nou de schuldige was. En of ik gelijk ook maar even kon vertellen, of het wel nut zou hebben als ze samen in relatietherapie gingen, of dat ze beter gelijk konden gaan scheiden.
Nou, een heftige eerste sessie voor mij. Je begrijpt wel, dat ik zulke invloedrijke adviezen niet even uit mijn mouw schud. Sterker nog: de manier waarop het gepresenteerd wordt, geeft zelden de informatie die nodig is voor een juiste beoordeling. Zoals dat meestal gaat, was er niet één schuldige. Thijmen vertelde dat hij opgevoed was met veel liefde en aandacht. Misschien wel te veel, zijn broertje was met 2 jaar overleden en dat heeft een schaduw over Thijmens jeugd geworpen. Andrea heeft een moeilijke jeugd gehad, met een erg kritische vader. Ze had het gevoel het nooit goed genoeg te doen. Haar moeder is zo zacht van aard, dat ze haar geen enkele steun kon bieden. Andrea had het gevoel er alleen voor te staan. Dit gevoel herhaalt zich in haar relatie met Thijmen.
Wat ze zich echter niet realiseerde is, dat juist het feit dat hij een vermijdende hechtingstijl heeft (waardoor hij afstand gaat nemen op het moment dat iemand te dichtbij komt), hem zo aantrekkelijk maakte voor haar. Dat is een onbewust mechanisme. Op het moment dat je samen bent met iemand met een veilige hechting, gebeurt er niet zo veel met je gevoel. Op het moment dat je uit gaat met iemand met een vermijdende hechting, voel je spanning. Deze spanning wordt door mensen met een angstige hechting vaak verward met verliefdheid. Hun onderbuikgevoelens die waarschuwingssignalen uitstralen, verwarren ze met vlinders in hun buik.
Liefde en spanning horen voor de persoon met een onveilige hechting vaak bij elkaar. En Andrea is echt niet de enige, het is een bekend ‘vermijdend-angstig-patroon’. Waarbij je letterlijk valt op degene die jouw schadelijke onveilige hechting in stand houdt. Ook Thijmen realiseerde zich niet, dat de onzekerheid en de grote behoefte aan intimiteit waar hij zich bij Andrea geregeld aan ergerde, haar juist bij aanvang van de relatie voor hem zo aantrekkelijk maakte.
Maar het fijne is, dat ze er beiden voor open stonden. En dat maakt dat ik in deze blog graag over dit echtpaar wilde schrijven. Want de liefde bleek groter dan de onveilige hechting! Ze hebben heldere afspraken gemaakt over het onderhouden van contact. Thijmen stuurt Andrea tegenwoordig een paar keer per dag een lief WhatsApp bericht, maar Andrea mag niet meer dan drie keer per dag appen. Ze spreken af om hoe laat ze samen hun dagelijkse skype-gesprek hebben van minstens een kwartier, hooguit een half uur. En als Thijmen in Nederland is, gaan ze wekelijks een keertje uit, een dag of avond. Op die manier krijgt Andrea de liefde en aandacht die ze zo nodig heeft, terwijl ze ook de grenzen respecteert die Thijmen nodig heeft. Het was uiteindelijk meer een soort onderhandeling geworden over behoeften.
Het lijkt zo simplistisch zoals we het opgelost hebben, maar het gaat nu al meer dan een jaar goed hoorde ik van Andrea. Dus ik vond het wel de moeite waard om daarover te schrijven. Als je de oorzaak van een probleem helder hebt en de patronen herkent, dan is er van beiden kanten alleen nog bereidwilligheid nodig. Bereidwilligheid om het op te lossen, om afspraken te maken en om afspraken na te komen. En dan kun je soms met een paar eenvoudige praktische afspraken een heel eind komen!